Romain D'hollander: heemkundige

Romain D'hollander werd geboren te Sint-Gillis-Waas op 14 april 1940. Hij behaalde het diploma van onderwijzer aan de Bisschoppelijke Normaalschool te Sint-Niklaas in 1959. Op 1 september 1959 werd hij benoemd aan de gemeenteschool van zijn dorp Sint-Pauwels en stond hij er met veel entousiasme voor de klas in het eerste leerjaar  tot 1975. Met de verhuis in 1976 van de school naar het nieuwe complex werd hij leerkracht voor het derde leerjaar. In 1978 werd hij taakleraar voor de vestigingsplaatsen De Klinge en Sint-Pauwels en in 1981 stapte hij over naar de regionale schoolbegeleiding voor de regio Noord-Oost-Vlaanderen, tot hij in 1987 directeur werd van het gemeentelijk lager onderwijs van Sint-Gillis-Waas met vestigingsplaatsen in De Klinge, Meerdonk, Sint-Gillis-Waas en Sint-Pauwels. Op 1 januari 1995 ging hij met pensioen.

Naast een gevarieerde onderwijsloopbaan was en is Romain heel actief in andere domeinen.

In 1961 gaf hij nieuwe impulsen aan het plaatselijke Davidsfonds. In 1963 werd hij groepsleider van de pas opgerichte scoutsgroep Mgr. Bermijn nadat hij al enkele jaren scoutservaring had in Sint-Niklaas. In 1970 werd hij secretaris van de Jeugdmuziekschool in Sint-Niklaas. 

In 1982 publiceerde zijn oom Werner Van Mele (O1918) het boek 'Mijn Dorp - Geschiedenis van Sint-Pauwels'. Twee jaar later volgde een aanvullend fotoboek, 'Mijn Dorp - Sint-Pauwels 1234 - 1984' waaraan Romain meewerkte gezien zijn uitgebreide verzameling oude foto’s en zijn fotografische activiteiten. Dit engagement was ook de aanleiding om, ter gelegenheid van de grootse viering van 750 jaar Sint-Pauwels in augustus 1984 een fototentoonstelling, met de oudste foto’s uit zijn archief, te organiseren in Sint-Pauwels. Sindsdien wordt er jaarlijks zo'n tentoonstelling opgezet.

Een maand later, oktober 1984, was hij aanwezig bij de verkennende gesprekken in Sint-Gillis-Waas om een heemkundige kring op te richten voor De Klinge, Meerdonk, Sint-Gillis-Waas en Sint-Pauwels. En... de heemkundige kring 'De Kluize' werd geboren.

In 1996 werd Romain voorzitter en blies de heemkundige kring 'De Kluize' nieuw leven in. Hij vond dat permanente vorming hiervoor noodzakelijk was. Hij nam regelmatig deel aan cursussen van de Stichting Lodewijk de Raet, volkshogescholen in Vlaanderen zoals destijds “De Blankaart” in Woumen. Ook internationaal bezocht hij volkshogescholen, Utrecht, Bemelen en Bakkeveen in Nederland, Calw en Schwäbisch Hall in Duitsland, op de Herzberg in Aarau in Zwitserland en Chateau Méridon in Chevreuse nabij Parijs in Frankrijk. Ook zijn activiteiten in het volwassenvormingswerk, als Davidsfondsconsulent, leerden hem dat duidelijk omschreven afspraken noodzakelijk zijn in het verenigingsleven.

Voor 'De Kluize' schreef hij een visie, een gedetailleerd huishoudelijk reglement met uitgebreide taakverdeling en ontwierp hij statuten.

Hij zorgde voor jonge medewerkers in de kring en nam op 1 januari 2007 ontslag als voorzitter. Maar hij bleef zelf vol inzet verder werken. Vijfendertig jaar hard heemkundig werk wordt verder gedragen door creatieve, jonge, gedreven medewerkers en dat stemt hem gelukkig.

Heemkunde Vlaanderen was voor hem ook een belangrijke inspirator. Door zijn gedrevenheid en de voorbeeldige werking van 'De Kluize' werd hij uitgenodigd om deel te nemen aan de Rondetafelgesprekken van heemkunde Vlaanderen. Op 23 april 2005 in de Koninklijke Academie voor Nederlandse Taal en Letteren in Gent en op 30 april 2005 in het Provinciehuis Vlaams-Brabant te Leuven belichtte hij de lange termijnvisie bij heemkundige kringen.

Bij de verjongde aanpak in het 'Huis van Alijn' (een museum in Gent dat het alledaagse leven in de 20e eeuw belicht) zag Romain ook een kans de werking van de heemkundige kring te professionaliseren. De wederzijdse inspiratie mondde in 2003 uit in een samenwerkingsproject met onderlinge ruilobjecten en met het museumparcours 'Van God en klein Pierke': een ontdekkingstocht van 21 Oost-Vlaamse passieverhalen langs 21 Oost-Vlaamse Musea.

Naast zijn medewerking aan het boek “Mijn Dorp” werd in 2002 onder zijn impuls het boek 'Vlaggen van de Verenigingen van Sint-Gillis-Waas' uitgegeven. In 2004 volgde 'Archiefbeelden van Sint-Gillis-Waas' en daarna nostalgische postkaarten met 'Groeten uit Sint-Gillis-Waas', 'Een kus uit Sint-Pauwels', 'Goedendag uit De Klinge' en 'Kussen uit Meerdonk'. Een kaartspel met afbeeldingen uit de vier deelgemeenten en de verjaardagskalender met de boeiendste zichten van de deelgemeenten van Sint-Gillis volgden.

In 1995 ontstond zijn gids voor de vijf plaatselijke kerken. Bij de voltooiing van de restauratie van de geklasseerde Sint-Pauluskerk in Sint-Pauwels publiceerde hij een gedetailleerde brochure over deze kerk.

Vanaf 1996 tot heden publiceerde hij tientallen artikels in het tijdschrift 'de kluizenaer' waarvan hij tot 2007 hoofdredacteur was. Hij vernieuwde de website van “De Kluize”.

Voor de bouw van een hedendaagse kapel, als herinnering aan kluizenaar Geerwijn van Oudenburg, in het industriegebied kluizenmolen mocht hij in 2006, als geslaagd project € 1500 voor zijn vereniging in ontvangst nemen van de toenmalige Vlaams minister van cultuur Dirk van Mechelen.

In 1984 begon hij met het digitaliseren van het fotoarchief. Tot op heden bevat dit archief zo'n 40 000 foto's. Romain ontwikkelde ook een ordeningssysteem om foto's gemakkelijk te kunnen raadplegen.

Als bestuurslid van de Bibliotheca Wasiana werd hij in 2004 gevraagd zijn ervaringen met een digitaal fotoarchief uiteen te zetten. Een jaar later werd de Beeldbank Waasland (nu Erfgoedbank Waasland) aan het publiek voorgesteld. Als lid van deze stuurgroep werkt hij mee aan de verdere uitbouw en is hij verantwoordelijk voor de ingebrachte foto’s (nu meer dan 1000 foto's met gededailleerde bechrijving) van Sint-Pauwels.

In 1997 wist hij zijn ploeg medewerkers te enthousiasmeren om het oud gemeentehuis van Sint-Pauwels, dat leegstond sinds de fusie van gemeenten, om te toveren tot een juweel. Op 10 mei 1998 werd het MOG 'Museum Oud Gemeentehuis' plechtig geopend. In 1999 was er al een toptentoonstelling over staande wipschutters. Vanaf 2000 werd het thema van de erfgoeddag telkens een nieuwe uitdaging.

Romain droomt nog van een museumroute in Sint-Gillis-Waas. Na de openstelling op 10 mei 1998 van het MOG (Museum Oud Gemeentehuis' in Sint-Pauwels werd op 3 augustus 2002 het MOV 'Museum Oud Vredegerecht' in Sint-Gillis-Waas plechtig geopend. En welke musea zullen nog volgen?

Op 18 mei 2019 ontving Romain D'hollander de Reinaertprijs 2019 van Heemkunde Vlaanderen.

Lees meer over de Reinaertprijs 2019: klik hier.