Bijzonder Lager Onderwijs in Sint-Niklaas

BLO-afdeling

Waar reeds tal van instituten bestonden om de zwaar gehandicapten op te vangen is men in Sint-Niklaas een der eerste in ons land geweest waar het vrij initiatief een volwaardig onderwijsnet heeft uitgebouwd voor hetgeen we zouden durven noemen de schoolverachterden en de mentale randgevallen.

Vooral onder impuls van inspecteur Gerard Schelfhout, die bij zijn inspectietochten in de lagere scholen het ernstige probleem van de verachterlijke kinderen van nabij kende, werd in 1958 door het Schoolcomité van de stad Sint-Niklaas beslist, deze tak van Bijzonder Lager Onderwijs ook hier op te richten. Het begon toen heel bescheiden met een drietal klassen (meisjes en jongens samen): één in de Berkenboom, één in de Mercatorstraat en één in de Nijverheidsstraat. Ieder jaar kwamen er een paar klassen bij, zodat in 1966 de afdeling voor jongens een zelfstandig bestuur kreeg met 5 klassen, waarvan dhr. José Tersago (O1938) directeur werd. Terwijl de meisjes en de kleinere jongens van BLO in de Berkenboom al gedeeltelijk in een nieuwbouw waren ondergebracht in 1965, zaten de jongens nog erg primitief en verspreid gehuisvest: vier klassen nog in de Berkenboom, drie in de Nijverheidsstraat en vier in de oude gebouwen van de Normaalschool. Reeds onder directeur Beirnaert werden plannen gemaakt om de oude parochiegebouwen van O.L.Vrouwkerk in de Kasteelstraat die aan de Normaalschool paalden, om te bouwen tot nieuwe klassen. Dank zij de onverhoopte financiële steun van ons bisdom werd onder directeur Stuyts beslist een volledige nieuwe bouw op te richten van elf klassen met een refter, een afwasplaats, een leraarszaal, een klasje voor de logopediste, een directiebureel en een ruime overdekte speelplaats.

Het mag wel een buitengewone prestatie genoemd, dat op een jaar tijd deze nieuwbouw is klaargekomen. Daar het leerlingenaantal in het schooljaar 1968-69 weer met twee klassen steeg, was men wel verplicht nog een gedeelte van de oude BLO-gebouwen te blijven gebruiken. Alles samen startte onze BLO-jongensschool met 13 klassen en één klas voor handenarbeid.

Inhuldiging nieuwbouw

Op 16 november 1968 werd in de Normaalschool van de Kasteelstraat het nieuw, modern bouwcomplex ingezegend door Mgr. Schelfhout.

Tijdens zijn welkomwoord schetste directeur Stuyts de groei van de ideeën, van de noodzaak (te zien aan het steeds stijgend aantal leerlingen) en van de planning voor dit nieuw complex (11 klassen, eetzaal, keuken, bureel, leraarskamer, lokaal voor logopedie, handenarbeid en gymnastiek).

De financiële inbreng van de bisschoppelijke overheid is een uiting van de zorg van de kerk voor eenvoudigen en achtergestelden.

E.H. Stuyts noemde dan ook nog een gamma van personaliteiten die hij mocht begroeten uit de kerkelijke kringen, uit het wetgevend en bestuurlijk leven, van de onderwijswereld en van het Nationaal Verbond  van Katholiek Buitengewoon Onderwijsbureau van Brussel.

Een der eersten

“Wij verheugen ons”. Dat was het thema van de openingsritus in gebed en zang – uitgevoerd door het koortje van de BLO-jongens – van de lezing uit de H. Schrift en van de gelegenheidstoespraak van Mgr. Schelfhout.

Nadat hij het gebouw en de kruisbeelden had gezegend werden deze laatste door het onderwijzend personeel weggebracht en opgehangen in de respectievelijke lokalen: de plechtigheid zowel als de kruisbeelden zelf waren bijna symbolisch eenvoudig.

Mgr. Schelfhout wees er dan op dat inderdaad de Kerk steeds de eerste is geweest om er voor te zorgen dat velen die in onze wereldmaatschappij om een of andere reden een achterstand hebben opgelopen niet zouden verschrompelen.

Niettegenstaande het materiële offer met liefde wordt gebracht hoopte hij op een spoedige en adequate wetgeving die de verdere uitbouw en leefbaarheid  zowel voor de kinderen, voor de ouders, voor de toegewijde leerkrachten en voor de Normaalschool die hier een nieuw oefenterrein zal vinden.

Jonatan

Met de jaren volgden de wijzigingen in het onderwijslandschap zich op. BuSo werd opgericht en de oudere jongens verlieten de Kasteelstraat. In de regio kwamen scholen voor buitengewoon onderwijs bij. Het gemengd onderwijs werd ingevoerd en stilaan kwamen de twee BLO-scholen in een concurrentiepositie. Een keuze diende zich aan.

In 1985 werd onder leiding van directeur Paul Geerinck de BLO-afdeling omgevormd tot een type-8-school met als naam 'Jonatan' (Zeemeeuw). Deze school richtte zich naar normaal begaafde kinderen met leerstoornissen.

Er was twijfel over het succes van deze keuze. Welke lagere school zou zijn normaal begaafde leerlingen laten gaan? De keuze was echter niet aan het toeval overgelaten. Directeur Paul Geerinck (O1958) zette zijn schouders onder het nieuwe concept. En Paul Geerinck had brede en stevige schouders (het kon dus niet mislukken). De nieuwste visies op onderwijs en vooral dan het onderwijs aan leergestoorde kinderen werden uitgediept. De toenmalige psycholoog van het revalidatiecentrum Dirk Florijn (huidig directeur van het Veer) was avonden op school aanwezig tijdens de toen wekelijkse personeelsvergaderingen. En in klein comité met enkele leerkrachten werd er nog veel meer vergaderd. Want hoe vertaal je de visie van structuur en  positief klimaat in een concept voor een school?

Een school met een verhaal

De visie werd gekoppeld aan het verhaal van Jonathan Livingston Seagul. De zeemeeuw die niet tevreden was met het vliegen achter een vissersboot. Een meeuw die de kunst van het vliegen wou leren. Jonatan was een rare vogel, zo anders dan de anderen en dan ook door hen scheef bekeken en geminacht. Leermeesters uit een ander leven motiveren hem, geloven in hem. Ze leren hem stapsgewijs zijn moeilijkheden op te lossen. Dwars door een rots vliegen staat pas later op het programma.

Jonatan leert vliegen zonder hinder van ruimte of tijd. Hij keert terug naar de aarde en neemt Frederik (Freek) als jonge leerling. Eén van de oefeningen blijkt heel moeilijk. Frederik krijgt het maar niet onder de knie en wordt moedeloos.

‘Je verprutst je tijd met mij, Jonatan. Ik ben te stom. Ik kan het niet. Ik probeer het telkens, en het gaat niet.’

Jonatan keek op hem neer en knikte.

‘Je krijgt het inderdaad nooit voor elkaar als je telkens zo hard optrekt in het begin, Freek, je verloor tachtig kilometer snelheid. Het moet geleidelijk gaan. Krachtig, maar geleidelijk, begrepen?

Hij kwam naast de jonge meeuw vliegen. “Laten we het samen proberen, in formatie. En let op het begin. Het moet niet geforceerd gaan.”

Het verhaal blijkt een onuitputtelijke inspiratiebron.

Fouten mogen maken. Fouten die niet in rood worden verbeterd maar in het zachte groen. Fouten die iedereen aansporen: Aha een fout, hoe is die hier gekomen. Dit is interessant! Dit moeten we eens van nabij bekijken. Een fout geeft geen slecht resultaat op het rapport. Op het rapport komen immers ook geen punten.

Positieve aanpak vormt de wortels van het succes van de school

Het is de blauwdruk waarmee de school nu al dertig jaar geleden startte.

De filosofie blijkt een succes. Kinderen motiveren, belonen. In kinderen geloven geeft hen vleugels, geeft hen de kracht om stap voor stap hun beperkingen aan te pakken.

De aanpak van positieve bemoediging sloeg aan. Na een aarzelende start met 48 leerlingen kende de school een groeiend succes.

Technologische hoogstandjes

Er werd naast een sterke visie ook heel hard gewerkt aan het uitbouwen van noodzakelijke hulpmiddelen. Een eerste computerklas (geesteskind van meester Sylvain de Permentier) zag reeds in 1986 het licht. De Lionsclub tekende voor de geldelijke ondersteuning. Het zou niet bij een éénmalig project blijven. Zo werden ook de ideeën van logopediste Monique De Nys gerealiseerd. Er kwam een aangepaste bibliotheek en een taallabo. Er volgden nog talloze giften. Speeltoestellen op de speelplaats, turntoestellen, een tweede computerklas, een nieuw taallabo enz.

Etienne Cornelis als directeur van Jonatan

In 1990 nam Etienne Cornelis (O1967) de fakkel over van Paul Geerinck. De school groeide verder. Positief denken veranderde van een inspanning naar een gewoonte. Er kwam ruimte voor nieuwe ontwikkelingen. Waar onderwijzend Vlaanderen nog onwetend was, kreeg het leerling-volgsysteem van de school vorm. Resultaten werd door meester Sylvain nauwgezet in grafiek gebracht. Ook werd in die jaren een paramedisch team uitgebouwd.

Het wegvallen van de Bisschoppelijke Normaalschool had rechtstreeks tot gevolg dat de school onder het schoolbestuur van het college (het diocesaan schoolcomité) kwam te staan.

Marc Pannier volgt op

Wanneer in 1999 Marc Pannier directeur werd barstte de school zowat uit haar voegen. Het vrijkomen van de klaslokalen van de lagere school zorgde voor nieuwe uitbreidingsmogelijkheden en steeg het leerlingenaantal naar 245 met 20 klassen en met een sterk uitgebouwd korps en paramedisch team.

Met dank aan…

Een aantal service-clubs bouwden een nauwe band op met de school. De Lions-club die reeds heel vroeg als de mecenas van de school kon beschouwd worden werd aangevuld door o.a. Hand in Hand en club 51. Zij waren samen goed voor talloze projecten. Zij zorgden voor een hoge vlucht en de mogelijkheid om met de nieuwste (en vaak dure) technologie aan de slag te gaan, expertise op te bouwen en kinderen te helpen. Erkentelijkheid gaat dan ook heel terecht naar hen allen.

De huidige directeur is Marc Verschraege (O1984)

De Jonatanschool maakt nu gebruik van de lokalen en speelplaats van de vroegere Sint-Franciscus Lagere Oefenschool.

(Bron: website Jonatanschool)

Lees meer over de huidige school op de website: www.jonatan.be

{gotop}