Ademar Camille Van der Cruyssen

Ademar Camille Van der Cruyssen werd geboren te Nevele op 9 februari 1836 als zoon van Joannes Franciscus, bakker en Julia Van Wassenhove, herbergierster. De jonge Camille was zeer leergierig. Achter de herberg De Roos op de Markt te Nevele, waar Camille woonde,  was een kleine zaal waar de plaatselijke toneelkring 'Moedertaal en Broedermin' regelmatig optrad. Op 14-jarige leeftijd schreef Camille een alleenspraak die veel ophef maakte in de toneelkringen. In diezelfde zaal stond ook de bibliotheek van de toneelkring met o.a. alle werken van Hendrik Conscience. Camille Van der Cruyssen heeft ze allemaal gelezen. Dat was de eerste kennismaking met de schrijver Conscience.

Camille Van der Cruyssen studeerde voor onderwijzer aan de Bisschoppelijke Normaalschool en werd er gediplomeerd in 1853. Hij kreeg onmiddellijk een benoeming aan de Lagere School in Nevele en bleef er tot 1861. In die periode leerde hij ook de voorzitter van de Kortrijkse toneelkring 'De Leeuw van Vlaanderen' kennen en in september 1861 werd hij benoemd tot onderwijzer in Kortrijk. Daar ontmoette hij ook Hendrik Conscience, die daar arrondissementscommissaris was, en werd er sterk mee bevriend. Op 14 april 1868 huwde Camille Van der Cruyssen met Leonie Justina Lefebvre. In 1869 werd hij kantonnaal inspecteur in Tielt (1868-1878), provinciaal inspecteur voor West-Vlaanderen te Brugge (1878-1895) en hoofdinspecteur voor het arrondissement Mechelen-Turnhout (1895-1897) tot aan zijn pensionering.

Na zijn pensionering vestigde Van der Cruyssen zich in Antwerpen waar hij lid werd van de Liberale Vlaamsche Bond. Van 1900 tot aan zijn overlijden in 1926 zetelde hij in de provincieraad. Hij was tevens bedrijvig in het Willemsfonds als lid van het hoofdbestuur en als ondervoorzitter van de afdeling Antwerpen. Gedurende de Eerste Wereldoorlog verbleef hij met zijn gezin in Folkstone.

Camille Van der Cruyssen was ook auteur van een 15-tal boeken (novellen en romans), voor die tijd leerzame werken met een moraliserende inslag. Hij sprak er veel over met zijn vriend Conscience. Zijn boek 'Twee beproefde harten' droeg hij op aan zijn  vriend Conscience met de opdracht: 'Aan Vlaanderens gevierde romanschrijver Hendrik Conscience uit achting en erkentenis opgedragen'.

Camille Van der Cruyssen overleed te Antwerpen op 17 juli 1926.

In Nevele is er nog de 'Camille Van der Cruyssenstraat'.